در حالی که امشب و فردا شب، 21 و 22 مرداد ماه، آسمان پذیرای بارش شهاب باران "پرساووشی" است که به دلیل درخشندگی نور ماه، رصد این پدیده نیاز به آسمان عاری از آلودگی نوری دارد.

به ادامه مطلب مراجعه کنید


مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به شهاب باران "پرساووشی" امسال گفت: نیمه شب امشب 21 مردادماه در ساعت 23 و 30 دقیقه اوج بارش شهابی پرساووشی است و تا بامداد فردا، یکشنبه 22 مرداد ماه در آسمان سراسر ایران شاهد این بارش خواهیم بود.


 وی با بیان اینکه نام صحیح این بارش "پرساووشی" است، توضیح داد: "با حذف حرف "پ"، آن برساووشی تلفظ می‌شود و دلیل آن این است که عرب‌ها "پ" نداشتند و آن را برساووشی تلفظ می‌کردند و در یادداشت‌های منجمان اسلامی "برساووشی" آورده شده است."

عتیقی، با تاکید بر اینکه این شهاب باران تا زمان روشنایی آسمان در بامداد روز بعد، یکشنبه 22 مرداد، ادامه دارد، یادآور شد: "با این وجود ماه کوژ (ماه خمیده) با نور نسبتا زیاد حتی در خارج از شهر ها مانع رصد اکثر شهاب‌ها خواهد شد و تنها "آذرگوی" های این پدیده و برخی شهاب‌های پرنور این بارش در مناطق به دور از آلودگی هوا و در بخش‌هایی از آسمان که از محل قرارگیری ماه دور هستند، قابل مشاهده خواهد بود".


 مدیر انجمن نجوم آماتور ایران، فاز (درخشندگی) ماه را در 81 درصد ذکر کرد و ادامه داد: "از سمت 85 درجه افق شرقی در ساعت 22 و 51 دقیقه امشب طلوع خواهد بود و از جمله ویژگی‌های این بارش، شهاب‌های بسیار درخشانی است که حتی رد نور آنها تا مدتی پس از عبور در آسمان دیده می‌شوند که از آنها به عنوان "آذرگوی" یا آتش‌گوی یاد شده است".


عامل شهاب باران امشب


وی دنباله‌دار سوئیفت- تاتل (Swift–Tuttle) را عامل بارش شهابی پرساووشی دانست و اظهار کرد: "این دنباله‌دار هر 133 سال یک بار به دور خورشید می‌گردد و از سری دنباله‌دارهای میان دوره محسوب می‌شود". به گفته این محقق حوزه نجومی، آخرین بار این دنباله‌دار در سال 1377 خورشیدی از کمترین فاصله از خورشید عبور کرد و دیدار بعدی آن با مهر تابان در سال 1504 خورشیدی خواهد بود.


عتیقی، قطر هسته این دنباله‌دار را 26 کیلومتر و سرعت شهاب‌های این بارش در برخورد با جو زمین را 59 کیلومتر بر ثانیه عنوان کرد و افزود: "اثرات گرانشی سیاره غول‌پیکر برجیس بر ذرات مداری به جا مانده از دنباله‌دار سوئیفت تاتل عامل اصلی این بارش است".

وی با تاکید بر اینکه کانون این بارش پرساووش (پرنده سر دیو) است، خاطرنشان کرد: "در این شب‌ها حدود نیمه شب از افق شمال شرق آسمان طلوع می‌کند و نام بارش از صورت فلکی که کانون بارش در آن قرار می‌گیرد،‌ گرفته شده است". مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اضافه کرد: "میزان ساعتی سمت الراسی (ZHR) این بارش 80 تا 150 شهاب است که متاسفانه نور ماه مانعی برای عدم مشاهده بسیاری از شهاب‌های این بارش در این شب و حتی در شب‌های آینده خواهد بود.".


 عتیقی، با تاکید بر اینکه شهاب‌ها در اطراف صورت فلکی پرساووشی قابل مشاهده است، گفت: "نباید متوقع بود که شهاب‌ها الزاما در اطراف این بارش که همان صورت پرساووشی است، خارج شود. بلکه در اطراف کانون و گاهی اوقات دورتر از کانون بارش شهاب‌های این بارش دیده میشود".


وی با اشاره به روش یافتن کانون بارش، توضیح داد: برای یافتن کانون بارش کافی است خلاف جهت شهاب‌ها را امتداد داد تا به نقطه واحدی به نام کانون برسیم. به گفته وی از جمله اقدامات علمی برای تهیه گزارش علمی از این بارش می‌توان به مواردی چون میزان جابه‌جایی هر شهاب در آسمان، تعیین حد قدری شهاب‌ها، صور فلکی مورد مشاهده در مسیر شهاب، تعداد آذرگوی‌ها و شمارش تعداد شهاب‌های این بارش اشاره کرد.


عتیقی، تهیه اسکیس از شهاب‌های مشاهده شده را از دیگر فعالیت‌های ستاره‌شناسان آماتوری در این بارش شهابی نام برد و ادامه داد: "برای عکاسی از بارش شهابی نیاز به لنز واید (زاویه باز) است و با مدت زمان نوردهی دلخواه توصیه می‌شود، به نحوی که به محض عبور یک شهاب از مقابل لنز به عکاسی پایان داده شود".


لذت تماشای شهاب باران در زیر نور ماه


وی با تاکید بر اینکه مشاهده این شهاب باران برای چشم انسان هیچ خطری ندارد، افزود: "شهاب‌ها ذرات میلی‌متری و میکرومتری بسیار ریزی هستند که در فاصله 100 تا 150 کیلومتری از سطح زمین در برخورد با جو، اتم‌های جو را برانگیخته می‌کند و نور فلورسانت از خود ساطع می‌کنند و این ذرات هرگز به زمین نمی‌رسند". عتیقی با اشاره به نحوه رصد بارش شهابی پرساووشی، با تاکید بر این که رصد بارش‌های شهابی نیازی به ابزارهای رصدی ندارند، افزود: "تمام علاقه‌مندان در سراسر کشور می‌توانند با چشم غیر مسلح این پدیده را مشاهده کنند". به گفته وی، در سال جاری به دلیل آنکه نور ماه دارای درخشندگی زیادی است، برنامه رصدی برای مشاهده این بارش شهابی نداریم.


منبع: ایسنا