در 10 سال گذشته، افراد بسیاری ادعا کرده اند که مبتلا به تریپوفوبیا (Trypophobia) هستند؛ یعنی ترس از هر چیزی که حفره های کوچکی داشته باشد. تحقیقات اخیر نشان داده اند مردم در واقع از حفره ها نمی ترسند بلکه تصویر حفره های تجمع یافته ای با خصوصیات بصری خاص، در آن ها هراسی ناخودآگاه ایجاد می کند (تصویر: حقیقت تلخی که متاسفانه بعد از مشاهده تصاویر جستجوی عبارت trypophobia در می یابیم!).
به ادامه مطلب مراجعه کنید
اصطلاح تریپوفوبیا در سال 2005 ابداع شد و ترکیبی است از واژه یونانی "trypo" به معنای سوراخ کردن یا حفره کندن، با "phobia" به معنای هراس. با این که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی (DSM؛ راهنمایی که توسط انجمن روان شناسی آمریکا منتشر می شود و آخرین نسخه آن تا زمان انتشار این پست، DSM-5 است که سال 2013 منتشر شده) تریپوفوبیا یک اختلال تشخیص داده نشده، اما هزاران نفر مدعی ابتلا به آن هستند. چیز های کمی درباره این فوبیای عجیب اما رایج شناخته شده است.
تصاویری که برای مبتلایان ادعایی آزار دهنده بوده، شباهت بسیاری با حیوانات سمی یا علائم پوستی طیفی از بیماری ها دارد. پس می توانیم بفهمیم چرا چنین پدیده آزار دهنده ای وجود دارد: ممکن است تریپوفوبیا نوعی پاسخ غریزی به مشاهده خصوصیات بصری خاص باشد. پژوهش دکتر جف کول و پروفسور آرنولد ویلکینز، دو پژوهشگر از دانشگاه اسکس، نشان می دهد تریپوفوبیا در نتیجه مشاهده خصوصیات بصری خاصی رخ می دهد که در بسیاری از حیوانات سمی نیز یافت می شود. دکتر کول - که خود از تریپوفوبیا رنج می برد - توضیح می دهد: "این یافته ها نشان می دهند شاید بخشی باستانی و تکامل یافته از مغز به مبتلایان می گوید که در حال نگاه کردن به جانوری سمی هستند".
روان شناسان دانشگاه کنت اما نظر دیگری دارند. پژوهش آن ها نشان می دهد شاید تریپوفوبیا پاسخ شدت یافته ای باشد که از نگرانی عمیق ما نسبت به انگل ها و بیماری های عفونی برخاسته است. اگر این طور باشد، پس حس چندش و انزجار در این فوبیا باید طبق آن چه که تحقیقات بسیاری آشکار کرده اند، در دور کردن افراد از منبع محتمل عفونت دخیل باشد. محققان بر همین مبنا پیش بینی کردند برخلاف اغلب فوبیا ها که با ترس شدید همراه است، افراد مبتلا به تریپوفوبیا باید بیشتر نوعی بیزاری شدید را تجربه کنند. تحلیل پاسخ افراد مبتلا نیز نشان داد اغلب حس چندش یا چیزی مرتبط با آن همچون تهوع یا تحریک استفراغ را تجربه می کنند. تنها نسبت اندکی احساس ترس یا احساسات مشابه داشتند.
آزمایش جدیدی که ژانویه گذشته منتشر شد نیز، از این که تریپوفوبیا بیشتر یک انزجار است تا ترس، حمایت می کند. پژوهشگران مرکز علوم بهداشت ایموری، آزمایش پاپیلومتری (سنجش پاسخ مردمک) ظریفی را برای تعیین این که کدام یک از دو هیجان یاد شده - ترس یا انزجار - در تریپوفوبیا دخیل است، انجام دادند. ترس واکنشی است مرتبط با سیستم عصبی سمپاتیک، در حالی که انزجار و چندش، با فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک همراه است. الگوی پاسخ مردمک نشان داد در واکنش تریپوفوبیک فعالیت پاراسمپاتیک دخیل است و این امر نشان دهنده یک انزجار است، نه ترس.
به هر حال چه تریپوفوبیا واقعا یک فوبیا باشد و چه نباشد، برای عده بسیاری از ما آزار دهنده است. دکتر کول، برای درمان تریپوفوبیا چیزی را پیشنهاد کرده است که در مورد خودش جواب داده: نگاه کردن به تصاویری که اغلب او را آرام می کند.
